رجشمار یک واحد اندازه گیری است. به طور کلی به تعداد گره های موجود در واحد سطح رجشمار فرش دستباف می گویند. در واقع به تعداد گره در واحد طول رج، گفته می شود.
چنین معیاری برای فرش های دستباف است. چون فرش به صورت دستی بافته می شود و میزان گره ها در آن معیاری برای اندازه گیری و در واقع فشردگی و تراکم فرش نیز محسوب می شود.
در فرش های دستباف مفهوم تراکم با همین رجشمار مشخص می شود چرا که به ازا افزایش گره ها تراکم فرش نیز بالاتر می رود. اگر بافنده بخواهد نقشه هایی با جزئیات زیاد را ببافد، قطعاً باید از تعداد گره های زیاد استفاده کند.
مفهوم رجشمار فرش دستباف در شهر های مختلف
رجشمار در اصفهان 6/5 سانتی متر و در تبریز 7 سانتی متر است. بنابراین اگر در هنگام خرید فرش کلمه رج شمار عنوان شد، باید بدانید بر اساس رجشمار اصفهان است یا تبریز، مثلا اگر رجشمار 40 عنوان شده است، یعنی در هر 6/5 سانتیمتر اصفهان 40 گره وجود دارد و برای شهر تبریز در هر 7 سانتیمتر، 40 گره موجود است.
این نکته قابل ذکر است که فرش تبریز به عنوان فرش های تراکم بالا شهرت دارند. نکته دیگر آن که دو مفهوم ریز بافت و درشت بافت برای فرش دستباف وجود دارد، یعنی هر چه رجشمار فرش دستباف بالاتر برود، فرش ریز بافت تر خواهد بود.
رجشمار 20 برای فرش های درشت بافت می باشد و اگر این عدد 40 یا 50 بود بافت فرش دستبافت استاندارد است . زمانی که رجشمار 70 باشد یعنی ریز بافت است.
تقسیم بندی فرش بر اساس تعداد گره های آن در واحد سطح (دسی متر):
- درشت بافت با تعداد گره 360 تا 500
- نیمه درشت بافت با تعداد گره 500 تا 1000
- بافت متوسط با تعداد گره 1000 تا 2000
- نیمه ظریف با تعداد گره 2000 تا 3250
- ظریف با تعداد گره 3250 تا 5000
- فوق العاد ظریف با تعداد گره 5000 تا 10000
- استثنایی در بیشتر موارد با الیاف ابریشم بفته می شود و تعداد گره ها بیشتر از 10000 می باشد.
اگر می خواهید بیشتر با مفاهیم فرش و مقاله هایی در این زمینه آشنا شوید؛ سایت قالی چین این امکان را فراهم کرده تا هم مطالب مرتبط در این زمینه و هم به صورت مجازی چیدمان فرش خود را تجربه کنید.
تاثیر رجشماری فرش دستباف در مرغوبیت آن:
- بسیار مرغوب: بیش از 85
- مرغوب: 70 تا 84
- متوسط: 50 تا 69
- کیفیت پایین: 49 تا 25
- کیفیت بسیار پایین: 24 یا کمتر
بسیاری از افراد برای خرید فروش فرش، رجشمار را به عنوان معیار کیفیت فرش معرفی می کنند. درست است که هر چه میزان گره در فرش بیشتر باشد، فرشی خوب است اما کیفیت فرش شامل معیاری های دیگری نیز هست. از این رو برای مشاهده مطالب بیشتر به قسمت دانشنامه سایت قالی چین مراجعه نمایید.
این نکته قابل ذکر است که قیمت فرش به عوامل زیادی بستگی دارد ورجشماری یکی از عوامل تعیین کننده آن است. این مفهوم در تابلو فرشهای دستباف نیز قید می شود و برای خرید و فروش آن ها استفاده می شود.
