فرش پازیریک

فرش پازیریک

فرش پازیریک کهن ترین قالی دنیا به شمار می رود. این قالی در سال ۱۳۲۸ ه. ش. توسط دانشمند روسی، پروفسور رودنکو، در میان مقبرهای در منطقه ی پازیریک واقع در کوه های آلتایی قزاقستان کشف شده است.

گرچه این قالی در کنار برخی آثار سکایی کشف شده، لیکن به نظر اکثر کارشناسان به علت شباهت بسیار نزدیک نقش و نگارهای آن با سنگ تراشی ها و نقش برجسته های تخت جمشید، محل بافت آن ایران است.

این اثر که تنها قالی به جامانده از دوران هخامنشی است، به واسطه ی قرار گرفتن در میان توده های یخ تا حدودی سالم مانده است.

قالی، متنی قاب قابی دارد و حاشیه ها به لحاظ طرح و اندازه بر متن غلبه کرده اند. هر قاب متن دارای چهار غنچه ی نیلوفر است که در چهار جهت باز شده اند. همچنین برگهایی فاصله ی بين گل ها را پر کرده اند.

ردیفی از بیست و هشت سوارکار، که در یک جهت در حرکتند، حاشیه ی پهن تر قالی را به وجود آورده است. حاشیه ی چهارم نیز با ردیفی از بیست و چهار گوزن که در جهت عکس حرکت اسب ها در حرکتند تزیین شد است. حاشیه ی سوم با همان نقش مایه های متن قالی مزین شده و اولین و آخرين حاشیه نیز با ترکیبی از شیر دال ها که وظیفه ی محافظت و مراقبت از بخشهای مختلف قالی را به عهده دارند به وجود آمده است.

رنگ بندی متوازن قالی با رنگهای قرمز روشن سبز و آبی مخصوص، که به آبې پازیریک مشهور شده است، به نحو چشمگیری بر جلوهی قالی افزوده است.

توضیحات بیشتر

• محل و زمان بافت: ایران، قرن پنجم قبل از میلاد
• محل نگه داری: موزه ارمیتاژ، سن پترزبورگ
• نوع طرح: پازیریک
• نوع گره: متقارن
• ابعاد (سانتیمتر): 183×200
• رج شمار: حدود ۴۰
• تعداد گره در ۱۰ سانتیمتر عرض: ۶۰
• تعداد گره در ۱۰ سانتیمتر طول: ۶۰

_{برگرفته شده از کتاب رویای بهشت (هنر قالی بافی در ایران) جلد اول}