مواد رنگرزی گیاهی

مواد رنگرزی گیاهی

رنگرزی با مواد طبیعی هنری است که از قرون و اعصار گذشته به یاد گار مانده است حتی می توان گفت که هنری از دوران ماقبل تاریخ است. بخش بزرگی از اطلاعات مربوط به رنگزاهای طبیعی مورد استفاده در دوران باستان از آثار دو نفر که در قرن اول میلادی زندگی می کردند، بدست آمده است.

رنگزاهای طبیعی مورد استفاده در دوران باستان را می توان بر مبنای منشاء به دو دسته

1. گیاهی
2. حیوانی

رنگ رنگرزی گیاهی

مواد رنگرزی گیاهی رنگ های هستند که از گیاهان بدست می آید و در رنگرزی خامه از آنها استفاده می شود.این رنگ‌ها که بهترین نوع رنگ برای رنگرزی خامه‌ها می‌باشند، از ثبات و شفافیت ویژه‌ای برخوردارند.

این گونه رنگ‌ها از گیاهانی چون، روناس، پوست گردو، نیل، برگ مو، پوست انار و… گرفته می‌شود.

روناس :

ماده رنگزای روناس در ریشه آن قرار گرفته است . با كم و زیاد كردن در صد و تغییر دندانه ، از این ماده هم رنگهای قرمز بدست می آید و دارای نامهای دیگری مانند ” مدر ” ، ” كرایه ” و “گارانس ” می باشد.

اسپرك ( ورث ) :

گیاهی است كه در تمام نقاط ایران یافت می شود . با رنگینه آ ن انواع رنگهای زرد بدست می آید مثل طلایی ، زرد ، زرد طلایی ، زرد كدر و شفاف.

نیل :

برای تهیه انواع رنگهای آبی و سرمه ای استفاده می شود . گاهی نیل را در جاشیر ، همراه با دندانه زاج می جو شانند و رنگ سبز می گیرند و با افزودن روناس به آ ن رنگ بنفش می سازنند . از وسمه نیز رنگ آبی بدست می آید.

پوست انار :

مانند اسپرك رنگ زرد تولید می كند ولی ثبات آنرا ندارد . از گل زعفران ، برگ مو ( در اراك و مناطق مركزی ایران ) ، جاشیر یا كما ( در فارس ) و گندل ( در لرستان و كردستان و دیگر منااطق غربی ) نیز رنگ زرد و نارنجی بدست می آید.

پوست گردو :

انواع رنگینه های قهوه ای روشن تا مشكی و خاكستری تولید می كند . تنوع این رنگها بستگی به استفاده از دانه ها و مواد كمكی افزوده شده دارد . از گیاه سماق نیزبرای تهیه رنگهای قهوه ای استفاده زیادی می شود.

جفت :

جفت پوسته بین مغز و پوست میوه بلوط است كه از آن رنگ بژ بدست می آ ید.